EBITDA (Earnings Before Interest Taxes Depreciation and Amortisation) Türkçe kısaltılmışı FAVÖK yani Faiz Amortisman Vergi Öncesi Kar anlamına gelmektedir. Son yıllarda finans ve iş dünyasında dünyasında çok önemli bir kavram haline gelmiştir. Bu yazımızda EBITDA (FAVÖK) neden bu kadar önemli, EBITDA (FAVÖK) Çarpanı Nedir, EBITDA (FAVÖK) Marjı Nedir neden önemlidir nasıl yorumlanmalıdır sorularını elimizden geldiğince cevaplamaya çalışacağız.
EBITDA (FAVÖK) Nedir?
Şirketlerin faiz, amortisman ve vergi öncesi karını gösteren rakamdır. Şirketin faaliyet karına, amortisman giderlerinin dahil edilmesi ile hesaplanır. Amortisman giderleri gerek SMM ve gerekse Faaliyet Gd leri kalemleri altında yer alır. Bu tutarların faaliyet karına eklenmesi ile Ebitda(Favök) rakamına ulaşılmış olur. Ebitda rakamını hesaplamaktaki amaç, şirketin esas operasyonlarından elde ettiği karı hesaplayabilmektir. Amortisman gd. faaliyet karına eklenmesindeki amaç, amortisman gd gerçek bir gider olmaması ve o dönem böyle bir nakit çıkışının olmamasıdır. Haliyle, ebitda(favök), şirketin esas faaliyetlerinden elde ettiği karı ölçmeye çalışır. O nedenle, diğer giderleri, diğer gelir kalemlerini, olağandışı giderleri, olağandışı gelirleri dikkate almaz. çünkü tüm bu kalemler yada işlemler şirketin esas faaliyetleri ile ilgili değildir. Örnek vermek gerekirse: Diğer gider kalemi içerisinde yer alan kur zararı şirketin esas faaliyetleri ile ilgili değildir, kurların artması ile ilgilidir. Diğer Gelir kalemlerinde yer alan kira geliri, şirketin esas faaliyetiyle yine ilgili değildir. O nedenle ebitda kavramı şirketin esas operasyonlardan elde ettiği gelirlere ve giderlere odaklanır. Her ne kadar yukarıda Diğer Gd, diğer gelirler dikkate alınmaz diye yazmış olsakta, operasyonların ayrılmaz parçası haline gelen işlemler her ne kadar muhasebesel olarak Diğer Gelir ve Diğer Gider kalemlerinin altında yer alsada ebitda hesaplamalarına dahil edilmelidir.
EBITDA (FAVÖK) Nasıl Hesaplanır?
EBITDA = Faliyet Karı + Amortisman Giderleri
EBITDA(FAVÖK) Neden Önemlidir?
Şirketin ana faliyetlerinden karlılığı göstermesi açısından önemli bir rakamdır.
Şirketlerin mali performansını ölçerken ilk bakacağımız mali tablo gelir tablosudur. Gelir Tablosunda ise kullanabileceğimiz başlıca kalemler:
Net Kar
Faaliyet Karı
Brüt Kar
Aslında her üç başlıkta verimlilik ve karlılık ölçümünde kullanılır. Bunlardan Net Kar ile başlayalım. Çok fazla yatırım yapan ve döviz kredisi kullanan bir firmayı düşünün.Net Karı çok düşük olsun. Bu firmayı net kar rakamına bakarak analiz ederek bir yargıya ulaşmaya çalışırsak büyük bir hata yapmış oluruz. çünkü çok fazla yatırım yapan bir firmanın amortisman gideri yüksek olur, amortisman giderinin yüksek olması da firmanın gelir tablosunda net kar rakamının düşmesine neden olur. Bu ve buna benzer bir çok muhasebesel yöntem, teknik, mevzuattan dolayı net kar bir çok firmada, bir çok sektörde bizlere tam istediğimiz performans ölçüsünü sunmaz. bir de bunu farklı ülkelerdeki farklı şirketler için yaptığımızı düşünün. Stok değerleme yöntemleri, kur zararları, vergi kanunları ve bir çok farklı sebebten dolayı net kar ve faaliyet kar rakamları gerçek performansı ölçmekten uzaklaşabilmektir.
İşte tam bu noktada ebitda(favök) rakamı tüm yukarıda saydığımız faktörleri elimine ederek şirketin operasyonlarda oluşan karını gösterir bize. bir şirketin performans ölçümünde o nedenle ebitda ve ebitda marjı çok anlamlı bir göstergedir.
EBITDA (FAVÖK) Marjı Nedir, Nasıl Hesaplanır?
FAVÖK marjı finansal performans ölçülmesinde öncelikle rasyolardan biridir. FAVÖK rakamının net satışlara bölünmesi ile hesaplanır. Böylelikle işletmenin ana faliyet konusundan karlılığı rasyo ile ifade edilmiş olur. New York Akademi olarak finans ile ilgili tüm eğitimlerimizde üzerinde durduğumuz rasyolardan bir tanesidir. Yorumlanması, farklı senaryolarda farklı durumlarda nasıl ele alınması gerektiğine özellikle vurgu yapmaktayız.
FAVÖK Marjı Nasıl Yorumlanır
FAVÖK marjının yorumlanması için sektörel FAVÖK marjına hakim olmak gerekiyor. Tek başına bir şirketin FAVÖK marjı sizlere çok bir şey ifade etmeyebilir. Sektörden benzer yapıda şirketlerin FAVÖK marjını hesaplamak ve onlarla karşılaştırmak sizlere daha sağlıklı bir fikir verir. Bir diğer yorumlanma şekli ise şirketinizin geçmiş yıllardan itibaren FAVÖK marjını hesaplayarak yıllar içindeki değişimi görmeniz uygun olur.
Bazen piyasada ebitda(favök) rakamının farklı amaçlarla kullanıldığını görüyorum. örneğin değerleme yapılırken, firmanın yarattığı serbest nakit olarak sadece ebitda rakamının alınması gibi. Gerek şirket değerlemede gerekse yatırım değerlemede serbest nakit tutarları hesaplanarak değerleme işlemi yapılır. sadece ebitda'ya bakılarak yada sadece ebitda kullanılarak değerleme yapılmamalı. Tabii çok spesifik bazı sektörlerde, mesela peşin çalışan çok fazla yatırım ve işletme sermayesi ihtiyacı olmayan sektörler gibi, sadece ebitda ile bir değerleme yatırımcıya ufakta olsa fikir verebilir. peki öyle bir sektör var mıdır? küçük ölçekli çok fazla ticari aktiviteleri olmayan firmlar için olabilir.
Gerçek anlamda ebitda(favök) rakamı yorumlanırken olmazsa olmaz bir diğer rakam aslında operasyonlardan yaratılan nakit (cash flow from operations) tutarıdır. hatta en önemli kavram ve rakam diyebilirim.
FAVÖK Marjı En Az Kaç Olmalıdır?
Aklınıza gelebilecek sorulardan bir tanesi bu olabilir. Bir şirketin FAVÖK marjı en az şu olmalıdır dememiz pek mümkün değil. Sektörün yapısını, ülkenin ve dünyanın içinde bulunduğu ekonomik ortamı ve beklentileri bilmeden bir oran vermek dogru olmaz. Şirketin yapısına göre, küresel gelişmelere göre, trendlere göre olması gereken FAVÖK marjı farklılık gösterir.
Konuyla ilgili kişiye ve kurumlara özel finans programımız ve eğitimlerimiz bulunmaktadır aklınızda olsun lütfen,
İLETİŞİM
serdkaya@gmail.com
Serdar Kaya